ul. Raczyńskiego 34  61 28 57 027 A A A  
Parafia pw. Św. Wawrzyńca
i Parafia pw. Niepokalanego Serca NMP w Zaniemyślu
Archidiecezja Poznańska

Parafia św. Wawrzyńca

Do początku wieku XIX miejscowość jest znana pod nazwą "Niezamyśl", prawdopodobnie od imienia kmiecia bądź rycerza. Pierwsza wzmianka historyczna o Niezamyślu pochodzi z 1149 roku. Prawdopodobnie od XII wieku istnieje także zaniemyska parafia. Istnieje przypuszczenie, że dzierżący tę okolice Doliwowie stali się właścicielami Niezamyśla pod koniec XIII wieku po Pomianach. Okolicą Niezamyśla władał wtedy komes Bronisz – założyciel klasztoru Cystersów w Paradyżu (aktualnie jest to część miejscowości Gościkowo). Na dokumencie Bronisza z 1239 roku wydanym w Sroczewie podpisany jest jako świadek pleban niezamyski Damian. Podobno w XIV wieku przez krótki okres Niezamyśl był miastem. Do 1510 roku Niezamyśl (Zaniemyśl) należał do dekanatu poznańskiego. Była to parafia rozległa, do której należało 14 wiosek. Ponownie prawa miejskie Zaniemyśl otrzymał staraniem Mateusza Ponińskiego od króla Augusta III 21 maja 1742 r. Obok wsi Niezamyśl wytyczono rynek i założono miasto Zaniemyśl. Kościół parafialny i plebania pozostały na terenie Niezamyśla – nazywanym "wioską". Na terenie miejskim zaś Kalikst Poniński wybudował w latach 1776-82 zbór ewangelicki. W 1782 roku miasto i cały klucz dóbr zaniemyskich przeszły drogą kupna na własność Tadeusza Jaraczewskiego, a po jego śmierci (1 grudnia 1795 roku) dziedzictwo objął w roku 1796 Józef Jaraczewski, zasłużony wobec zaniemyskiej parafii fundator nowego kościoła. Z początkiem XIX wieku w granice Zaniemyśla włączono wieś Niezamyśl.

Kościół parafialny św. Wawrzyńca

Pierwotny kościół parafialny był drewniany, o sześciu ołtarzach, postawiony w dzisiejszym parku proboszczowskim. Uposażony został przez Pomianów – a może Doliwów – z pewnością w XII wieku. Patronem kościoła był św. Wawrzyniec, w latach 1467 i 1566 św. Mikołaj, w 1629 św. Wawrzyniec, w 1667 św. Wawrzyniec i św. Mikołaj, później św. Wawrzyniec. Dekretem Jego Eminencji Kardynała Prymasa Stefana Wyszyńskiego od 8 kwietnia 1965 roku drugą patronką kościoła parafialnego w Zaniemyślu jest Matka Boża Nieustającej Pomocy. Do pierwotnego, drewnianego kościoła przybudowano w 1631 roku murowaną kaplicę, pod którą znajdowała się zakrystia. W kaplicy nad zakrystią znajdował się ołtarz św. Wawrzyńca. Po jednej stronie znajdowały się ołtarze św. Izydora i Niepokalanego Poczęcia NMP. Po stronie przeciwległej były ołtarze św. Mikołaja i św. Krzyża. Jak wynika z akt wizytacji, kościół św. Wawrzyńca był w roku 1777 bardzo zniszczony. W roku 1801 Józef Jaraczewski sporządził testament, w którym przeznaczył legat na budowę nowego kościoła. Po procesach ze spadkobiercą Jaraczewskiego, Heliodorem hr. Skórzewskim, ks. Antoni Rybicki 1 maja 1840 roku poświęcił pierwszy kamień fundamentów, a budowę nowego kościoła ukończono w 1842 roku. Drewniany kościół w parku proboszczowskim rozebrano w roku 1840. Pozostała jedynie murowana kaplica, zamieniona w 1864 roku na grobowiec Skórzewskich i Potulickich. W kaplicy znajdował się ołtarz NMP. W czasie II wojny światowej okupant rozebrał kaplicę, a z części materiału pozostałego po rozbiórce zbudowano przy probostwie salę, która później służyła jako kapliczka i salka katechetyczna. Dziś jest to pomieszczenie parafialne, które służy m.in. tutejszemu chórowi "Laudate Dominum".

Nowy neogotycki kościół parafialny konsekrował w roku 1905 ks. bp. Edward Likowski, wówczas sufragan poznański, a później Arcybiskup gnieźnieńsko - poznański. Ozdobą zewnętrzną kościoła jest piękna fasada z mozaikowym medalionem Matki Bożej Bolesnej. Napis ogłasza fundatorów kościoła: "Józef i Laura Jaraczewscy wznieść kazali". Nad budową kościoła czuwali: ks. Antoni Rybicki i Edward hr. Raczyński. Józef Jaraczewski podarował w dowód dozgonnej przyjaźni w roku 1815 Edwardowi Raczyńskiemu w dożywocie wyspę na jeziorze zaniemyskim. Na tej wyspie w depresji duchowej Edward Raczyński odebrał sobie życiu 20 stycznia 1845 roku. Wobec wielkich zasług dla Kościoła i Ojczyzny pochowany został przy kościele zaniemyskim. Nad grobem postawiono pomnik spiżowy, wykonany przez współpracownika Christiana Daniela Raucha, twórcy pomników Mieszka I i Bolesława Chrobrego w Złotej Kaplicy katedry poznańskiej. Postać kobieca na pomniku ma przypominać żonę Edwarda Raczyńskiego – Konstancję z Potockich. Wyjaśnia to napis: "Żona pilnuje tymczasem zwłok męża i błaga modlitwy dla niego". Wnętrze kościoła zdobią – w poważnej części przeniesione z dawnego rozebranego:

- krucyfiks z I połowy XVI w., drewno polichromowane (szkoła lokalna),

- dwie kropielnice przy wejściu kościoła, późnogotyckie, z białego piaskowca w kształcie kielichów,

- chrzcielnica barokowa z końca XVIII w., drewno polichromowane,

- figura św. Stanisława Bpa i M. z II poł. XVIII w., drewno polichromowane,

- w bocznej zakrystii rzeźbione drzwi ze starym zamkiem, relief, renesans, połowa XV w., prowadzące do chrzcielnicy,

- obrazy:

  1. Św. Wawrzyniec – malowany na drewnie,
  2. Madonna – na płótnie, duży – z Paradyża,
  3. Sen św. Józefa – na płótnie – z Paradyża,
  4. Madonna z Dzieciątkiem – na płótnie,
  5. Wskrzeszenie Piotrowina – z kaplicy grobowej Skórzewskich,
  6. Św. Juda Tadeusz – na płótnie.

- przy balustradzie chóru rzeźby: św. Joachima i św. Anny,

- ołtarze:

  1. główny: Św. Wawrzyniec ( z boku figury św. Floriana i św. Kazimierza),
  2. boczny lewy: Matko Bożej Nieustającej Pomocy,
  3. boczny prawy: św. Krzyża

- dzwon z 1950 roku, średnica dolna 91 cm, 175 kg.

Kościół oraz park – ogród przy probostwie są zabytkami wpisanymi do rejestru zabytków nieruchomych województwa wielkopolskiego (nr wpisu: 824/A oraz 1768/A).


Kościół pw. Niepokalanego Serca Najświętszej Marii Panny

Zbudowany został w latach 1776-1782 jako zbór ewangelicki. W dzisiejszym stanie mniej więcej od roku 1854. Po wojnie w roku 1945 został poświecony przez ks. dziekana Ewarysta Nawrowskiego. Staje się własnością parafii na mocy aktualnego użytkowania. Dekret ks. arcybiskupa Antoniego Baraniaka z 7 kwietnia 1965 r. zatwierdza tytuł "Niepokalanego Serca NMP" i nadaje charakter ECCLESIAE. W 1975 roku utworzony został przy tym kościele Ośrodek Duszpasterski, który przekształcił się w parafię. Kościół jest zabytkiem wpisanym do rejestru zabytków nieruchomych województwa wielkopolskiego (nr wpisu: 2593/A).

 


Kaplica pw. Najświętszej Marii Panny Niepokalanie Poczętej

Siostry Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny (ABMV) przybyły do Zaniemyśla w 1891 roku w okresie Kulturkampfu. We własnym domu (pobudowanym w roku 1893) urządziły kaplicę w 1910 roku. Siostry pielęgnowały chorych, prowadziły ochronkę dla dzieci, uczyły dziewczęta robótek i szycia. W latach 1947-1951 prowadziły prewentorium dla dzieci zagrożonych gruźlicą, a ochronka dla dzieci działała jeszcze w drugiej dekadzie XXI wieku. Obecnie dom przeznaczony jest dla starszych sióstr (tzw. emerytek), a posługą sióstr na rzecz parafii jest troska o bieliznę kościelną (https://www.sluzebniczki-pleszew.pl/nasze-domy/)


Kaplica pw. św. Huberta w Lucinach

Na peryferiach parafii we wsi Luciny znajduje się kaplica, w której sprawowane są Msze św. w niedziele i najważniejsze święta katolickie. Dekretem ks. Arcybiskupa Metropolty Poznańskiego Stanisława Gądeckiego z 21 marca 2022 roku kaplicy nadane zostało wezewanie świętego Huberta.

Korzystanie z niniejszej witryny oznacza zgodę na wykorzystywanie plików cookies. Zmiany warunków przechowywania lub uzyskiwania dostępu do plików cookies można dokonać w każdym czasie. Polityka Prywatności    Informacje o cookies

ROZUMIEM